ქართველების გენეტიკა და გეოპოლიტიკური არჩევანი

გენეტიკა და სისხლი საინტერესო ფენომენია, რომლის თვისებები ცხოვრებისეულ ბანალურ სიტუაციებში გასნაკუთრებით იჩენს ხოლმე თავს, ასევე იმ გადაწყვეტილებებშიც, რომლებიც პოლიტიკური მოვლენების დინებებსა და მიმართულებებს აყალიბებს. ხშირად ადამიანი გრძნობს, რომ დედამიწის ამა თუ იმ ადგილას, ამა თუ იმ ხალხთან განსაკუთრებული სიახლოვე და ჰარმონიული დამოკიდებულება აქვს და უბრალოდ ქვეცნობიერად დარწმუნებულია, რომ უნდა იმოძრაოს იქეთ, სადაც მას ყველაზე ახლობელი, ნათესავი და ოჯახის წევრი ეგულება. რა უნდა დავარქვათ ამ ფენომენს, სისხლის "ყივილი" თუ გენეტიკის "უხილავი" მექანიკის კანონები, ამაზე საუბარი ჩვენი მხრიდან არასერიოზული იქნება, მითუმეტეს, რომ საკითხი კონკრეტულად საქართველოში ჯერ კიდევ ბოლომდე შესწავლილი არ არის.

ერთ საინტერესო საიტზე - http://www.eupedia.com/europe/european_y-dna_haplogroups.shtml -  წავაწყდი სხვადასხვა ქვეყნებში გამოკვლეული გენეტიკური ჰაპლოჯგუფების დახარისხებას გეოგრაფიული არეალების მიხედვით. საქართველოში 131 ადამიანისგან აღებულ იქნა გენეტიკური მასალა და შესწავლილი, რაც ბუნებრივია სრულ სურათს არ იძლევა, თუ რა გენეტიკის მატარებელია მთლიანეობაში საქართველოს მოსახლეობა, მაშინ, როცა ჩვენს მეზობელ სომხეთში 3000 ადამიანის გენეტიკური მასალა ყოფილა დამუშავებული. 

გამოკვლეულ ქართველებში (131 ადამიანის მონაცემებით) G2a ჰაპლოჯგუფს 30% ატარებს, ხოლო J2a ჰაპლოჯგუფს - 27%. აევე, ქართველებში გვხდება J1 - 16%-ით და R1b ჰაპლოჯგუფის მატარებელი 10%-ით და R1a ჰაპლოჯგუფის - 9%-ით.

ქართველებს ყველაზე J2 ჰაპლოჯგუფით გენეტიკურად ენათესავება შემდეგი ხალხები: 

ინგუშები (88%)
ჩეჩნები (56%)
კვიპროსელების, პირობითად ბერძნების წილი - 25% და თურქების - 10% (37%)
კრეტელი ბერძნები (34%), 
აზერები (30%),
სეფარდი ებრაელები (25%),
ვალახები (24,5%),
ანატოლიელი თურქები(24%),
ცენტრალური იტალიელები (23%), 
სიცილიელი იტალიელები (23%), 
ბერძნები სხვადასხვა რეგიონებიდან (23%), 
სამხრეთ იტალიელები (21,5%), 
მალტელები (21%), 
ეგეოსის კუნძულელი ბერძნები (20%), 
ალბანელები (19,5%), 
სამხრეთელი ბერძნები (19.5%), 
ცენტრალური რეგიონის ბერძნები (19%),
აშკენაზელი ებრაელები (19%),
იტალიელები, სხვა რეგიონებიდან (15,5%),
ჩრდილოელი ბერძნები (15%),
კორსიკელები (14%).

*J2 ასევე 28%-ით გვხდება ჩრდილოეთ ერაყში, ქურთისტანის ტერიტორიაზე და ასევე, ლიბანში - 26%-ით.

J1 ჰაპლოჯგუფი გვხდება ასევე:

დაღესატანში მაცხოვრებელ დარღუელებში (84%), მაშრიყელ არაბებში, სამხრეთ ერაყში (81%), იემენელ არაბებში (72,5%), ავარებში (66,5%), ლეკებში (43,5%), სეფარდ ებრაელებში (22%), ალჟირელებში (22%), ეგვიპტელებში (21%), აშკენაზ ებრაელებში (19%).

ხოლო, G2 ჰაპლოჯგუფით ვენათესავებით: 

ოსებს (56%)
ადიღეელებს (53.5%)
აფხაზებს (47.5%), 
ყარაჩაელებს და ჩერქეზებს (40,5%),
ბალყარელებს და ყაბარდოელებს  (38%), 
გაგაუზებშს (13,5%),

სარდინიელებს (12%), 
ცენტრალურ იტალიელებს (11%),

ანატოლიელ თურქებს (11%),
კანტაბრიელ იტალიელებს (10,5%),
სამხრეთ იტალიელები (10,5%)
იტალიაელები, სხვა რეგიონებში (9%)
კორსიკელებს (7,5%).

ქართველების 10% (ჰიპოტეთურად თუ ვივარაუდებთ, დაახლოებით 3,5-3,7 ათასი ქართველი... მაგრამ ეს მხოლოდ თეორიეულად, რადგან 131 ადამიანი ვერ მოგვცემს რეალური ციფრების დათვლის საშუალებას), თავისის R1b ჰაპლოჯგუფით ევროპელ ხალთა შორის, კერძოდ კი დასავლეთ ევროპელთაგან ენათესავება: 

ბასკებს (88%),
ირლანდიელებს (81%),
ბრეტანელებს (80%),
ნორმანდიელებს, ჩრ. საფრანგეთის რეგიონში  (76%),
აქვიტანიაში მდებარე Poitou-Saintonge-ს რეგიონში მცხოვრებლებს (74,5%),
უელსელებს (74%),
შოტლანდიელებს (72,5%),
ესპანელებს (69%),
ინგლისელებს (67%),
კატალონელებს (66,5%),
საფრანგეთის Rhône-Alpes-ს რეგიონის ფრანგებს (66,5%),
კორსიკელებს (49%) და ა.შ. თითქმის მთელი ევროპის მასშტაბით.... 

როგორც ზემოთ ავღნიშნეთ, გამოკვლეული ქართველების 9% (ეს კი თეორიულად საქართველოს მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 3,2-3,3 ათასს შეადგენს) R1a ჰაპლოჯგუფის მატარებელია, ეს კი ქართველების ამ ნაწილს ანათესავებს აღმოსავლეთ ევროპის ხალხებთან, კერძოდ:

პოლონელებთან (57%)
ბელორუსებთან (52%)
რუსებთან (46%)
უკრაინელებთან (44%)
სლოვაკიელებთან (41,5%),
ლატვიელებთან (40%),
სლოვენიელებთან (38%),
ლიტველებთან (38%),

და ა.შ. .... 

ამრიგად, მასალების სიმწირის გათვალისწინებით, თეორიული და სამოყვარულო დონის დასკვნისთვის შეიძლება ითქვას, რომ მოყვანილი ციფრები ქართველებთან მიმართებაში ვერ იძლევა რეალურ სურათს, თუმცა მიახლოებითი ჯამი შეიძლება მაინც გამოვიყვანოთ. საქართველოს მოსახლეობის მთლიანი ოდენობა XX საუკუნის 90-იანი წლების მასობრივი ემიგრაციის დაწყებამდე 5,5 მილიონს შეადგენდა, საიდანაც ქვეყნის გარეთ გავიდა დაახლოებით 1,8 მილიონი ადამიანი, რომელთა შესაებ არანაირი გენეტიკური მონაცემები არ არსებობს. დღეს საქართველოს მოსახლეობა 3,7 მილიონს შეადგენს, რომელიც არსებული გენეტიკური კვლევების მიხედვით, რომელიც, კიდევ ვიმეორებ მხოლოდ 131 ადამიანისგანაა მიღებული, ქართველების უმრავლესობის გენეტიკა სამ ძირითად ნაწილად იყოფა, კერძოდ G2a (ძირითადად კავკასიური გენი), J2a/J1a (ძირითადად გრეკო-აზიურ-კავკასიური) და R1b/R1a (ძირითადად ევროპული) ჰაპლოჯგუფებად.  აქედან, საერთო ჯამში, საშუალო არითმეტიკული ციფრი რომ ავიღოთ და გავაერთიანოთ ამა თუ იმ ქვეყნის რამდენიმე რეგიონში მცხოვრები პრაქტიკულად ერთგვაროვანი მოსახლეობა (იტალიელები, ბერძნები, ფრანგები, ესპანელები და ა.შ.) ქართველების  დაახლოებით 73%-ის (G2a, J2a, J1a -  დაახლოებით 2 701 000 ადამიანი)  ყველაზე ახლო ნათესავი ხალხის პირველი ათეული ასე გამოიყურება:

1. ინგუშები (88%)
2. დარღუელები (84%)
3. ბერძნები (68,3%)
4. ჩეჩნები (56%)
5. ოსები (56%)
6. ადიღეელები (53.5%)
7. აფხაზები (47.5%)
8. ყარაჩაელები და ჩერქეზები (40,5%)
9. იტალიელები  (39,5%)  
10. ბალყარელები და ყაბარდოელები  (38%)

რაც შეეხება ე.წ. ძირითადად ევროპული (გავრცელების გეოგრაფიული არეალის მიხედვით) გენების - R1b/R1a ჰაპლოჯგუფის მატარებელ ქართველებს, რომელთა საერთო ოდენობა დაახლოებით, პირობითად მოსახლეობის 19%-ს (703 000 ადამიანი) შეადგენს, იგივე გენებით ევროპის ხალხებს შორის ჩვენი ნათესავების პროცენტური შემადგენლობით პირველი ათეული ასე გამოიყურება:

1. ბასკები (88%)
2. ირლანდიელები (81%)
3. ბრეტანელები (80%)
4. უელსელები (74%)
5. შოტლანდიელები (72,5)
6. ფრანგები (69%)
7. ესპანელები (69%)
8. ინგლისელები (67%)
9. კატალონელები (66,5%)
10. პოლონელები (57%). 

ახლა კი, ვინაიდან ვიცით, რომ საქართველოს სახელმწიფოს ისტორიული მისწრაფებები სწორედ ევროპისკენ იყო და დღესაც არის მიმართული, ხოლო გამოკითხული მოსახლეობის დაახლოებით 70-80% საქართველოს მომავალს, მის ბუნებრივ ნავსაყუდელს მაინც დასავლეთით, ევროპისკენ ხედავს, შევეცდებით ასეთი მისწრაფებების ახსნა გენეტიკაში ვეძებოთ. გამოდის, რომ ევროპაში ქართველების (ისევ და ისევ იმ 131 ადამიანის...) 73% საერთო გენებით ყველაზე მეტად ენათესავება ბერძნებს (68,3%) და იტალიელებს (39,5%), ხოლო ქართველების 19% -ს ენათესავებიან ბასკების 88%, ირლანდიელების 81%, ბრეტანელების 80% (რეგიონი დასავლეთ საფრანგეთში, განსხვევებული ენით და კულტურით),  უელსელების 74%, შოტლანდიელების 72,5%, ფრანგების 69%, ესპანელების 69%, ინგლისელების 67%, კატალონელების 66,5% და პოლონელების 57%. 

ბასკებზე გამახსენდა: გახსოვთ, ჯერ კიდევ X საუკუნეში მოღვაწე დიდი ქართველი სასულიერო მოღვაწე და განმანათლებელი - იოანე მთაწმინდელი რას ამბობდა? 

"შემდგომად თორნიკის მიცვალებისა განიზრახა ნეტარმან მამამან ჩუენმან იოვანე, რაჳთა აღიღოს ძე თჳსი და რავდენნიმე მოწაფენი ივლტოდის სპანიად, რამეთუ პირველითგანვე უძნდა შუღლიანობაჲ და შფოთი, გარნა თავს-ედვა მუნ ჟამამდე თორნიკის აშენებისათჳს და რაჲთა შეიძინოს სული მისი,  რამეთუ ასმიოდა ვითარმედ ქართველნი არა-მცირედნი ნათესავნი და ერნი მკვიდრ არიან მუნ. და ამის პირისათვის წარვიდა ვიდრე ავიდოსამდე, რაჲთა მიერ პოვოს ნავი, კერძოთა სპანიისათა მიმავალი, და წარვიდეს მუნ."

ე.ი. ჯერ კიდევ X საუკუნეში იცოდა ქართველმა რომ მისი ნათესავი დასავლეთში უნდა ეძია, იქ იყო, იქ ეგულებოდა და მუდამ, შემდგომ საუკუნეებშიც ევროპასთან არ გაუწყვეტია ქართველ მეფეებს მჭიდრო კავშირები თუ კავშირის ძებნა. სულ სხვანაირად და ტრაგიკულად შეიცვალა სიტუაცია საქართველოსთვის 1453 წლის შემდეგ, როცა ჩვენი უახლოესი ევროპელი მეზობლის - საბერძნეთის (ბიზანტიის) უკანასკნელი ბასტიონი - კონსტანტინეპოლი დაეცა და საქართველო მუსლიმური ოკეანის შუაგულში ევროპელ "ნათესავებს" მოწყვეტილი ქრისტიანული კუნძულივით მოექცა და საუკუნეების განმავლობაში უხდებოდა და დღესაც უხდება ბრძოლა ისევ ევროპასთან (და არა აზიასთან) მჭიდრო კავშირების აღსადგენად. ამ პერიოდში იყო დიდი იმედგაცრუებაც და ისტორიული შეცდომებიც, ისტორიული ტრაგიზმი, რომელიც რეალური მტრის მოყვრად მოჩვენებას და რუსეთთან, ისევ და ისევ ევროპისკენ ფანჯრის გაჭრის წყურვილით დაახლოებას უკავშირდებოდა, მაგრამ საბოლოო ჯამში, ფაქტია, რომ გენეტიკურ დონეზეც კი, დაწყებული ანტიკური, ელინისტური ეპოქიდან მოყოლებული კავშირებისა დღემდე ქართველების აბსოლუტური უმრავლესობის შინაგანი მისწრაფებები მის ისტორიულ მისწრაფებებს დასავლეთით, ევროპისკენ, სრულებით ამართლებს და მეტ-ნაკლებად ლოგიკურ ახსნას უძებნის ამ ფენომენს. ისიც ხომ ცნობილია, რომ ადამიანი მუდამ იქ მიილტვის, სადაც მას უფრო მეტი ნათესავი და ოჯახის წევრები ეგულება. 

ამავდროულად, აღსანიშნავია, რომ ქართველი ემიგრანტების (დაახლოებით 1,8 მილიონი ადამიანის) და თავად საქართველოს მოსახლეობის უმრავლესობის გენეტიკური მასალის შესაძლო გამოკვლევა კიდევ უფრო ნათელ სურათს მოგცემს და არ არის გამორიცხული, რომ საერთო ევროპულ გენებთან ჩვენი გენების იდენტურობამ გაცილებით მაღალი პროცენტული ერთობა აჩვენოს.

დანართი:

აქ, თუკი ქვემოთ მოცემულ R1b ჰაპლოჯგუფის გავრცელების რუქას დავაკვირდებით, საქართველოს ტერიტორიაზე ყველაზე ჭარბად იგი დასავლეთ საქართველოში და კიდევ უფრო ჭარბად აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთში (ხევსურებში, მოხევეებსა, ფშაველებში და ა.შ.) ვხდება. ... იყო ასეთი თეორია, ჰიპოთეზა, რომ თითქოს ხევსურების წინაპრები დსავლეთ ევროპელი ჯვაროსნების გარკვეული ჯგუფი იყო, რომლებიც საქართველოში დასხლდნენ XII საუკუნეში და შეერივნენ ადგილობრივ მოსახლეობას და თან ქრისტიანულ-ჯვაროსნული სიმბოლიკებით გააჯერეს ადგილობრივი ეთნოგრაფიული კულტურა. 

კ. კოლხი
11/08/2016